Ένα μικρό «αστυνομικό» οδοιπορικό για να σας διηγηθώ βήμα-βήμα πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί το internet από ερασιτέχνες φυσιοδίφες.
Η ελληνική φύση είναι γεμάτη λουλούδια, αυτό το ξέρουν όλοι, αλλά πόσο καλά ξέρετε τα αγριολούλουδα; Εντάξει οι παπαρούνες και οι μαργαρίτες είναι εύκολα, αλλά μου αρέσει να προσέχω τα μικρά λουλουδάκια που περνάνε συχνά απαρατήρητα σε ρόλο κομπάρσων που χρωματίζουν το διάκοσμο για τα μεγαλύτερα.
Κάτω από την Άρτα, δίπλα στον ποταμό Άραχθο, λίγο πριν το διάσημο γεφύρι, έχει διαμορφωθεί μια μικρή λίμνη μ'ένα νησάκι όπου φωλιάζουν αγριόχηνες και νερόκοτες. Στις όχθες της λίμνης λοιπόν είδα αυτά τα μικρά κίτρινα λουλουδάκια και τα φωτογράφησα.
Κι επειδή μου αρέσει να ξέρω τι παρατηρώ, έστω και ερασιτεχνικά, φυσικά έψαξα στο internet να δω αν μπορώ να βρω τι είναι. Είχα μια μικρή ιδέα γιατί το σχήμα του λουλουδιού και οι μακρόστενοι καρποί θυμίζουν φασόλι (link στο τέλος του άρθρου για τις υπόλοιπες φωτογραφίες), οπότε υπέθετα ότι είχα αντιπρόσωπο της οικογένειας των κυαμοειδών (Fabaceae). Βέβαια αν ήξερα από ζωοτροφές θα το είχα αναγνωρίσει αμέσως και δεν θα είχα όλα αυτα να γράψω :-).
Ξεκίνησα ψάχνοντας στο google μικρά κίτρινα λουλουδάκια της Ελλάδας, αλλά τελικά η σελίδα που με βοήθησε περισσότερο ήταν αυτή εδώ όπου μπορείτε να αναγνωρίσετε 328 αγριολούλουδα δίνοντας διαδοχικά χαρακτηριστικά του λουλουδιού και περιορίζοντάς τα σιγά σιγά.
Η σελίδα με οδήγησε στο Lotus corniculatus.
Το επόμενο βήμα ήταν να ψάξω άλλες εικόνες του στο google image και πληροφορίες για το συγκεκριμένο λουλούδι σε διάφορες σελίδες, όπου κάτι άρχισε να μη μου ταιρειάζει. Έμοιαζε πολύ μεν αλλά υπήρχαν διαφορές. Λωτός λοιπόν (αλλά όχι το φρούτο των λωτοφάγων), Lotus, αλλά ποια ποικιλία του;
Πέρασμα λοιπόν από τη wikipedia κι ακόμη καλύτερα από το WolframAlpha, για να διαπιστώσουμε ότι υπάρχει τεράστιο πλήθος ποικιλιών. Ψάξιμο στο google πάλι για κάθε ποικιλία ξεχωριστά, όπου διαπιστώνουμε ότι αν και υπάρχουν κάποιες ποικιλίες τυπικές του ελληνικού χώρου, όπως ο Lotus creticus δεν μοιάζουν καθόλου με το φυτό που φωτογράφησα.
Λίγο ψάξιμο στον ειδικευμένο τύπο μάς θυμίζει κάτι που ως ερασιτέχης είχα ξεχάσει: αν θέλω να βρω ποια ποικιλία παρατήρησα, δεν αρκεί το λουλούδι. Επιστροφή στη λίμνη λοιπόν για να δούμε καλύτερα τα φύλλα, τους βλαστούς, τους καρπούς και τα ριζώματα. Η ανάγνωση αυτού του άρθρου με κάνει να στραφώ προς την ποικιλία Lotus tenuis, κυρίως λόγω των μικρών, μακρόστενων φύλλων. Επί πλέον αναφέρεται ότι δεν είναι συνηθισμένο είδος και βρίσκεται κυρίως σε ζεστά κλίματα όχι μακριά από θάλασσα. Χμ, ζεστό ναι, και η θάλασσα είναι στα 30 χλμ. Ίσως, αλλά αρχίζει και γίνεται προφανές ότι υπάρχουν πολλές ποικιλίες που μοιάζουν μεταξύ τους.
Συνεχίζουμε το ψάξιμο και καταλήγουμε σε διάφορες σελίδες όπως αυτή όπου παρουσιάζονται συγκριτικά διάφορες ποικιλίες λωτών (και όπου μαθαίνουμε ότι αυτή η ποικιλία παρατηρείται κοντά σε λίμνες και έλη) και αυτή από τη βόρεια Ελλάδα με μια φωτογραφία Lotus tenuis και για πρώτη φορά το ελληνικό του όνομα Λωτός ο στενόφυλλος.
Είναι προφανές ότι δύσκολα μπορεί ένας ερασιτέχνης φυσιοδίφης να προχωρήσει πιο πέρα μόνο οπτικά χωρίς άλλες αναλύσεις. Μπορούμε απλώς να διαβάσουμε λίγα περισσότερα για το πώς σχετίζονται μεταξύ τους αυτές οι ποικιλίες. Με λίγο ψάξιμο βρίσκουμε ότι ο Lotus tenuis άλλοτε θεωρείται ανεξάρτητη ποικιλία, άλλοτε υποποικιλία του Lotus corniculatus αλλά τελικά πλέον λέγεται Lotus glaber.
Θα μείνω εδώ λοιπόν, καταλήγοντας ότι πιθανότατα πρόκειται για Lotus glaber και καλώντας φυσικά με τη μετριοφροσύνη του ερασιτέχνη τους ειδικούς να προσθέσουν ή διορθώσουν.
Και για να μην είναι η όλη αναζήτηση χωρίς αποτέλεσμα, ο ερασιτέχνης μπορεί φυσικά να καταθέσει τα ευρήματά του σε κάποιο από τα διάφορα προγράμματα «citizen science» όπως τo Project Noah όπου και πρόσθεσα τις φωτογραφίες μου (άλλες 4 εκτός αυτής πιο πάνω) στις αποστολές «Βιοποικιλότητα της Ελλάδας» και «Λουλούδια της Ευρώπης».
Καλές αναζητήσεις!
